GÜNLÜK HAYATTA KULLANDIĞIMIZ ASİTLER BAZLAR VE TUZLAR NELERDİR?
NERELERDE KULLANILMAKTADIR?
-Günlük hayatta kullandığımız sabun, çamaşır suyu, tuz ruhu, bazı ilaçlar, gazoz, sirke, tıraş köpüğü, cilt bakım kremi, ketçap gibi maddelerin yapısında asit yada baz bulunmaktadır.
-Bazı asit ve bazlar ise yediğimiz sebze ve meyvelerde doğal olarak vardır.
-Hatta bazı asit ve bazların eksikliğinde canlı vücudunda birtakım hastalıklar meydana gelir.
-Formik Asit (HCOOH)
-Bakterilere küf ve mayalara etki eder.
-Mikrobik bozunmayı önlemek için gıdalarda koruyucu olarak kullanılır.
-Karınca salgısında bol miktarda bulunur.
-Asetik Asit (CH3COOH)
-Sirke asidi olarak bilinir. Asetik asidin % 5-8 lik çözeltisi sirke olarak kullanılır.
-Asetik asit birçok ilaç ve endüstri maddesinin hazırlamasında kullanılır.
-Tahriş edici kokuya sahip bir sıvıdır.
-Tahriş edici kokuya sahip bir sıvıdır.
-Alüminyum asetat tuzu, taze kesilmiş yaralarda kan dindirici olarak kullanılır.
-Sorbik Asit HC6H7O2)
-Küf ve mayaların gelişmesine engel olur.
-Bu özelliğinden dolayı yiyeceklerde antimikrobik koruyucu olarak kullanılır.
-Kokusu, lezzeti yoktur.
-Vitaminin B12’ yi yok ediyor
-Sülfürik Asit (H2SO4)
-Endüstride kullanılan en önemli asit ve dünyada en çok üretilen kimyasallardan biridir.
-SO2 kullanılarak Kontak Metodu denilen bir metotla üretilir.
-SO2 kullanılarak Kontak Metodu denilen bir metotla üretilir.
-Endüstride birçok alanda kullanılan bu asit, özellikle gübre üretiminde, amonyum sülfat üretiminde, patlayıcı yapımında, boya sanayide, petrol kimya sanayide kullanmaktadır.
-Benzoik Asit (C6H5COOH)
-Beyaz renkli iğne ve yaprakçık görünümünde bir maddedir.
-Gıdalarda mikrobik bozunmayı önlemek için kullanılır.
-En çok kullanıldığı alanlar, meyve suyu, marmelat, reçel, gazlı içecekler, turşular, ketçap ve benzeri ürünlerdir.
-Benzoik asit, birçok bitkinin yaprak, kabuk ve meyvelerde bulunur.
Benzoik asit, genellikle sodyum tozu olarak kullanır. İlave edildiği gıdanın gıdanın tadını etkiler.
-Folik Asit
-Folik asit, yaşayan tüm hayvan ve bitki dokularında az da olsa bulunur.
-Folik asit en çok koyu yeşil yapraklı sebzeler ve gıda olarak kullanılan hayvanların böbrek ve karaciğerlerinde bulunur.
-Biftek, hububat, sebzeler, domates, peynir ve sütte az miktarda bulunur.
-Folik asit eksiliğinde vücutta anemi (kansızlık) ortaya çıkar.
-Folik asit eksiliğinde vücutta anemi (kansızlık) ortaya çıkar.
-Hidrojen Sülfür(H2S)
-Renksiz bir gazdır. Kokmuş yumurtayı andıran bir kokusu vardır Çok zehirlidir. Uzun zaman solunduğunda insanı öldüre bilir.
-Havada seyrektik olarak bulunduğundan yorgunluk ve baş ağrısı yapar.
-Nitrik Asit(HNO3)
-Nitrik asit, dinamit yapımında kullanılır.
-Nitrik asit gliserin ile reaksiyonundan nitrogliserin meydana gelir. Ayrıca nitrik asit NH4NO3 içeren gübrelerin üretiminde kullanılır. Kezzapta bulunur.
-Fosforik Asit (H3PO4)
Saf fosforik asit, renksiz kristaller halinde bir katıdır.
Fosforik asit en çok fosfatlı gübrelerin yapımında ve ilaç endüstrisinde kullanılır.
-Hidroflorik Asit (HF)
-Hidroflorik asit yüksek oktanlı benzin yapımında, sentetik kriyolit (Na3AlF6) imalatında kullanılır.
-Ayrıca hidroflorik asit, camların ürerine şekil yapmak için kullanılır.
-Bu iş için, önce cam eşya yüzeyi bir parafin tabakası ile kaplanır. Sonra parafin üzerine bir çelik kalem ile istenen şekil çizilir.
-Bu çizgilere hidrojen flüorür gazı veya çözeltisi tatbik edilir. Camdaki parafinin temizlendikten sonra camda yalnız sabit şekiller kalır.
-Sodyum Hidroksit (NaOH)
-Beyaz renkte nem çekici bir maddedir. Suda kolaylıkla çözünür ve yumuşak kaygan ve sabun hissi veren bir çözelti oluşturur.
-İnsan dokusuna kaşındırıcı bir etkisi vardır.
Sodyum hidroksit, laboratuarda CO2 gibi asidik gazları yakalamak için kullanılır.
-Endüstride bir çok kimyasal maddenin yapımında, yapay ipek, sabun, kağıt, boya, deterjan endüstrisinde ve petrol rafinelerinde kullanılır.
-Potasyum Hidroksit(KOH)
-Endüstride arap sabunu üretiminde, pillerde elektrolit olarak ve gübre yapımında kullanılır.
-Kalsiyum Hidroksit(Ca(OH)2)
-Beyaz bir toz olup, suda hamurumsu bir görünüş alır.
-Sönmemiş kirece su ilave edilmesiyle elde edilir.
-Kalsiyum hidroksit asidik gazların uzaklaştırılması, kireç ve çimento yapımı alanlarında kullanılır.
-Amonyak (NH3)
-Renksiz, kendine keskin kokusu olan bir gazdır. Sıvı amonyak özellikleri bakımından suya benzer, polar yapıdadır, hidrojen bağı yapar ve su gibi iyonlarına ayrışır.
-Amonyak, endüstride en çok azotlu gübrelerin ve nitrik asidin üretiminde başlangıç maddesi olarak kullanılır.
-Laboratuarlarda ise amonyak, zayıf baz olarak ve bir çok kimyasal maddenin elde edilmesinde kullanılır.
-Amonyak, bilhassa nitrik asit ve amonyum tuzları imalatında, üre, boya, ilaç ve plastik gibi organik madde imalatında kullanılır.
-Amonyak gazı, normal sıcaklıkta basınç uygulandığında kolaylıkla sıvılaşır.
Oluşan bu sıvının buharlaşma ısısı yüksektir(327kkal/g).
-Bundan dolayı amonyak endüstride soğutucu olarak kullanılır.
-Bundan dolayı amonyak endüstride soğutucu olarak kullanılır.
-Hidrosiyanik Asit(HCN)
-Tabiatta bulunan zehirlerin en kuvvetlisidir.
-HCN’ nin kokusu şeftali çekirdeği içi kokusuna benzer.
-Metreküpte 34 miligram HCN varlığında koksu hissedilir.
-Öldürücü tesir hızı yaklaşık 16 dakikadır.
-Öldürücü dozu konsantrasyonuna bağlıdır.
-Laktik Asit
-Zeytine lezzet ve bileşenlerinin salamuraya geçişini sağlıyor. Sütte bulunur.
-Probiyonik Asit
-Peynirde, ekmek ve unlu mamullerde rop hastalığına karşı, küflere karşı etkili bir asittir.
-Malik Asit
-Hafif ekşimsidir. Asitliği düzenlemek için kullanılır. Suda çözünürlüğü yüksektir.
Elmada bulumur.
-Tartarik Asit
-Çözünürlüğü yüksek bir asittir. Asitlik ve tat için kullanılır. Üzümde bulunur.
-Çözünürlüğü yüksek bir asittir. Asitlik ve tat için kullanılır. Üzümde bulunur.
-Askorbik Asit
-Kanserojen etki maddesi bazı portakal sulu içeceklerde bulunur. Turunçgillerde bulunur.
-Sitrik Asit
-En tehlikeli kanserojen etki maddesi olup ne yazık ki bir çok hazır gıdada bulunuyor.
-Gofret, meyve suları, bazı hazır çorbalar, teneke konserve turşular, bazı hazır yaprak sarmaları, bazı şekerlemelerde limonda bulunur.
-Sodyum benzoat
-Ketçaplarda bulunur.
-Benzoik Asit,
Sodyum Benzoat,
Kalsiyum Benzoat,
Etil Hidroksibenzoat,
Sodyum Hidroksibenzoat,
Propil Hidroksibenzoat,
Sodyum Propil Hidroksibenzoat,
-Bunlar renkli draje çikolatalarda ve kaymaklı bisküvilerde kullanılır. Kalp hastalıkları, damar sertlikleri ve tıkanıklara yol açan katkı maddeleridir.
-Sodyum Nirit, Sodyum Nitrat
-Kalp damar hastalıkları, tüm sosis ve salamlarda bulunur.
-Bütirik Asit
-Tereyağında bulunur.
-Karbonik Asit
-Gazozda bulunur.
-Oleik Asit
-Zeytinyağında bulunur.
-Asetilsalisilik asit
-Aspirinde bulunur.
-Akrilik asit
-Bazı boyalarda bulunur.
Bazı Tuzların Adları ve Genel Kullanım Alanları
1-NaCI: (Sodyum klorür):Yemeklerde,yolların buzlanmasının önlenmesinde ,tarım ve sanayide,et ve balıkların saklanmasında,sebzeleri salamura etmekte.
2-Na2CO3: (Sodyum karbonat):Halk arasında çamaşır sodası olarak bilinir,bazik özellik gösterir,temizlik maddesi olarak ve cam üretiminde kullanılır.
3-NaHCO3: (Sodyum bikarbonat): Halk arasında kabartma tozu yada yemek sodası olarak bilinir.Hamurun kabarmasını sağlar,bazik bir tuz olduğundan reflü veya mide ekşimesi gibi mide asitinden kaynaklanan hastalıkların tedavisinde kullanılır,Beyazlatma ve plak temizleme özelliğinden dolayı sodum bikarbonat diş macununun yapısında bulunur.Havuz sularının Ph larının yükseltilmesinde de kullanılır.
4-Na2SO4: (Sodyum sülfat): Nötr bir tuzdur,en önemli kullanım alanı deterjanlardır.Dünyada üretiminin yaklaşık yarısı toz deterjan yapımında kullanılır.
5-KNO3: ( Potasyum nitrat): Güherçile olarak bilinir ,kayaçlarda ve mağaralarda doğal olarak oluşur.Barut yapımında,gübre yapımında ve gıda maddelerinin muhafazasında kullanılır.
6-CaSO4: (Kalsiyum sülfat): Halk arasında alçı taşı olarak bilinir.Alçı ve cimento üretiminde kullanılır,aynı zamanda diş kalıbı çıkarmada ve heykel yapımında kullanılır.
7-CaCO3: (Kalsiyum Karbonat):Kireç taşı olarak bilinir sudaki çöznürlüğü azdır.Kayaçlarda bol miktarda vardır.Cam ve çimento üretiminde kullanılır.
8-(NH4)CI: ( Amonyum Klorür): Sudaki çözünürlüğü yüksektir . Asidik bir tuzdur. En önemli kullanım alanı bitkilerin azot ihtiyacını karşılamak için gübre yapımında kullanılır.
9-(NH3)3PO4: ( Amonyum fosfat): Genellikle gübrelerde azot kaynağı olarak kullanılır ayrıca ekmek mayalarının yapımında kullanılır.
10-Al2 (SO4)3: (Alüminyum sülfat): Asidik tuzdur. Tekstilde Kumaşların boyazmasında,Rulon gibi ter önleyici maddelerin içeriğinde, betonun hızlı donmasının sağlanmasında ve inşaat sanayinde su gecirmez özellik kazandırılmasında kullanılır.
Bazı Tuzların Adları ve Genel Kullanım Alanları
1-NaCI: (Sodyum klorür):Yemeklerde,yolların buzlanmasının önlenmesinde ,tarım ve sanayide,et ve balıkların saklanmasında,sebzeleri salamura etmekte.
2-Na2CO3: (Sodyum karbonat):Halk arasında çamaşır sodası olarak bilinir,bazik özellik gösterir,temizlik maddesi olarak ve cam üretiminde kullanılır.
3-NaHCO3: (Sodyum bikarbonat): Halk arasında kabartma tozu yada yemek sodası olarak bilinir.Hamurun kabarmasını sağlar,bazik bir tuz olduğundan reflü veya mide ekşimesi gibi mide asitinden kaynaklanan hastalıkların tedavisinde kullanılır,Beyazlatma ve plak temizleme özelliğinden dolayı sodum bikarbonat diş macununun yapısında bulunur.Havuz sularının Ph larının yükseltilmesinde de kullanılır.
4-Na2SO4: (Sodyum sülfat): Nötr bir tuzdur,en önemli kullanım alanı deterjanlardır.Dünyada üretiminin yaklaşık yarısı toz deterjan yapımında kullanılır.
5-KNO3: ( Potasyum nitrat): Güherçile olarak bilinir ,kayaçlarda ve mağaralarda doğal olarak oluşur.Barut yapımında,gübre yapımında ve gıda maddelerinin muhafazasında kullanılır.
6-CaSO4: (Kalsiyum sülfat): Halk arasında alçı taşı olarak bilinir.Alçı ve cimento üretiminde kullanılır,aynı zamanda diş kalıbı çıkarmada ve heykel yapımında kullanılır.
7-CaCO3: (Kalsiyum Karbonat):Kireç taşı olarak bilinir sudaki çöznürlüğü azdır.Kayaçlarda bol miktarda vardır.Cam ve çimento üretiminde kullanılır.
8-(NH4)CI: ( Amonyum Klorür): Sudaki çözünürlüğü yüksektir . Asidik bir tuzdur. En önemli kullanım alanı bitkilerin azot ihtiyacını karşılamak için gübre yapımında kullanılır.
9-(NH3)3PO4: ( Amonyum fosfat): Genellikle gübrelerde azot kaynağı olarak kullanılır ayrıca ekmek mayalarının yapımında kullanılır.
10-Al2 (SO4)3: (Alüminyum sülfat): Asidik tuzdur. Tekstilde Kumaşların boyazmasında,Rulon gibi ter önleyici maddelerin içeriğinde, betonun hızlı donmasının sağlanmasında ve inşaat sanayinde su gecirmez özellik kazandırılmasında kullanılır.